آشنايي با مهم ترين مشخصات تلسكوپ
آشنايي با ويژگي‌هاي تلسكوپ راه خوبي براي قدم گذاشتن در دنياي نجوم مبتدي است، زيرا به شما كمك ميكند ابزار رصد خود را دقيق‌تر انتخاب كنيد. اگر بدانيد كه مشخصات اپتيكي چه اثري روي تصوير مي‌گذارد، به راحتي مي‌فهميد كه براي رصد ستارگان به چه مدلي نياز داريد. در اين مقاله، مهمترين مشخصات تلسكوپ را بررسي مي‌كنيم. با ما همراه باشيد.
ديافراگم
مهمترين ويژگي تلسكوپ ديافراگم است. ديافراگم در واقع قطر لنز يا آينه اصلي است و معمولا به ميليمتر يا اينچ بيان ميشود. در تلسكوپ‌هاي شكستي، ديافراگم قطر لنز است ولي در تلسكوپ‌هاي بازتابي و تركيبي، به اندازه قطر آينه مقعر اصلي اشاره ميكند.
ديافراگم بزرگ نور زيادي را جمع‌آوري ميكند و تصوير روشن‌تري از اجرام ستاره‌اي ارائه ميدهد. ديافراگم به اندازه كافي بزرگ شما را قادر ميكند اجرام كم‌نوري را ببينيد كه در تلسكـوپ‌هاي با قطر عدسي شيئي كوچك نامرئي هستند.
مثلا با چشم غيرمسلح حدود ۱۳۰۰ ستاره را در آسمان شب مي‌بينيم، ولي تلسكـوپي با ديافراگم ۱۰۰ ميليمتر حدود ۲۷۰۰ ستاره نشان ميدهد. يكي ديگر از مزاياي قطر عدسي شيئي بزرگ اين است كه همراه ديافراگم بزرگ‌تر جزئيات بيشتري را نشان ميدهد.
| براي اطلاع از مقاله ۹ تلسكوپي كه مشاهده فضا را متحول خواهند كرد روي لينك كليك كنيد. |
درباره قيمت ديافراگم بايد بگوييم تلسكوپ‌هاي بازتابي در مقايسه با شكستي‌ها با ديافراگم مشابه ارزان‌تر هستند. شكستي‌ها به دليل هزينه توليد لنز گران‌تر هستند. ساخت يك عدسي با قطر بزرگ براي تلسكوپ شكستي بسيار سخت‌تر از ساخت آينه‌اي با همان قطر براي بازتابي است. اگر ديافراگم بزرگ‌تر مي‌خواهيد ولي بودجه‌تان محدود است، بهتر است دنبال تلسكوپ دابسوني باشيد.
حداقل قطر عدسي براي كارآمد بودن تلسكوپ چقدر است؟ تلسكوپ مناسب براي يك ستاره‌شناس مبتدي بايد ديافراگم حداقل ۷۰ ميليمتري داشته باشد.
مدل‌هاي زيادي با ديافراگم كوچكتر نيز در بازار وجود دارند كه معمولا به عنوان گزينه‌هاي مناسب بچه‌ها يا تازه‌كارها تبليغ ميشوند. با اين حال، بيشتر افراد از خريد آنها پشيمان ميشوند. زيرا تصويري كه نشان مي‌دهند بسيار كم‌رنگ و تار است.
فاصله كانوني
عدسي تلسكوپ پرتوهاي موازي نور را ميگيرد و آنها را همگرا ميكند. فاصله عدسي يا آينه اصلي تا نقطه‌اي كه پرتوها به هم مي رسند فاصله كانوني ناميده ميشود. شايد فكر كنيد كه طول لوله تلسكوپ هميشه بيشتر از فاصله كانوني است، ولي اين فقط درباره شكستي‌ها صدق ميكند.
در مدل‌هاي شكستي نور يك بار از لوله عبور ميكند. در مقابل، در بازتابي‌ها مسير نور روي خود تا ميشود و در نتيجه طول لوله تقريبا دو برابر كمتر از فاصله كانوني است. در مدل‌هاي تركيبي يا كاسگرين مسير نوري سه بار تا ميشود، بنابراين كوتاه‌ترين طول لوله را دارند. فاصله كانوني بر ساير ويژگي‌هاي اصلي تلسكوپ مثل نسبت كانوني و بزرگنمايي كه در ادامه توضيح مي‌دهيم اثر مي‌گذارد.
نسبت كانوني
نسبت كانوني حاصل تقسيم فاصله كانوني بر قطر لنز و يكي از مشخصات مهم تلسكـوپ است. مقدار عددي نسبت كانوني معمولا با حرف f و خط اريب نوشته ميشود. مثلا اگر تلسكـوپي با ديافراگم ۱۰۰ ميليمتر و فاصله كانوني ۵۰۰ ميليمتر داشته باشيم، نسبت كانوني آن f/5 است. چرا نسبت كانوني اينقدر مهم است؟ زيرا اندازه بخشي از آسمان شب را كه ميتوانيد ببينيد تعيين ميكند.
اگر نسبت كانوني تلسكـوپ f/6 يا كمتر باشد، به آن ميدان باز مي‌گويند. زيرا بخش بزرگي از آسمان شب را نشان ميدهد. مدل‌هاي ميدان باز براي كساني مناسب هستند كه مي‌خواهند مناطق وسيعي از آسمان شب، صورت‌هاي فلكي و اجرام گسترده فضايي را از جمله سحابي‌ها و كهكشان‌ها رصد كنند. تلسكـوپ‌هاي با نسبت كانوني f/9 يا بيشتر ميدان باريك ناميده ميشوند و براي رصد سياره‌ها و تماشاي جزئيات ماه بهتر هستند.
توضيحات در مورد محصول تلسكوپ دابسوني ۱۱۴ ميليمتري ميد مدل Eclipseview
- تلسكـوپ دابسوني-نيوتوني با دهانه ۱۱۴ ميليمتري و فاصله كانوني ۴۵۰ ميليمتر
- داراي فيلتر خورشيد با تاييديه‌هاي معتبر ISO & CE Certified Solar filter
- سبك، كوچك و با قابليت جابجايي و حمل بسيار راحت
- مناسب رصد اجرام منظومه شمسي، اجرام اعماق آسمان و ايده‌آل براي عكاسي و رصد خورشيد
- داراي مقر و پايه سمتي-ارتفاعي دابسوني با چرخش ۳۶۰ درجه
- داراي دو چشمي ۹ و ۲۶ ميليمتري با بزرگنمايي ۱۸ و ۵۰ برابر
- با قابليت جمع‌آوري نور معادل ۲۷۰ برابر چشم انسان و حداكثر بزرگنمايي 228 برابر
- مجهز به فوكوسر ۱.۲۵ اينچي و جوينده نقطه قرمز
تلسكوپ دابسوني ۱۱۴ ميليمتري ميد مدل Eclipseview را ميتوان يك شاهكار مدرن دانست. بهترين انتخاب براي كساني است كه مشتاق تماشاي آسمان شب و خورشيد هستند و در ابتداي راه يادگيري نجوم. تلسكوپ طوري طراحي و مهندس شده است كه به راحتي آن را همراه خود به هر كجا كه مي‌خواهيد ببريد و بلافاصله در روز يا شب به مشاهده آسمان مشغول شويد.
فيلتر خورشيدي آن داري گواهينامه ISO و CE است تا با خيال راحت و بدون نگراني به تماشا و رصد خورشيد مشغول شويد. اگر قصد تهيه يك تلسكوپ را داريد كه مناسب همه اعضاي خانواده باش، دابسوني 114 ميليمتري انتخابي عالي است چراكه كاركرد با آن بسيار ساده و حمل و نقل آن بسيار راحت است و مطمئنا نيازهاي شما را برآورده خواهد كرد بهترين انتخاب براي هديه به كساني كه دوستشان داريد تا قدم در مسير زيبا و شگفت نجوم بگذارند.
تلسكوپ دابسوني ۱۱۴ ميليمتري ميد مدل Eclipseview براي كساني مناسب است كه به دنبال تلسكوپي جمع و جور هستند كه حمل و نقل و كاركرد با آن آسان باشد. استفاده از اين نوع تلسكوپ بازتابي براي افراد مبتدي بسيار آسان است و نور زيادي را از اجرام نجومي جمع آوري ميكند.
اين تلسكوپ بازتابي دابسوني به طور كامل مونتاژ شده است. يعني اينكه لازم نيست وقتي آن را از جعبه خارج ميكنيد مجددا آن را مونتاژ كنيد و بلافاصله آماده كار است. تلسكوپ را از جعبه خارج كنيد آن را به سادگي روي يك ميز قرار دهيد تا فوراً كاوش فضايي خود را شروع كنيد. لوازم جانبي گسترده‌اي براي نصب روي اين تلسكوپ موجود است.
ويژگي خاص تلسكوپ دابسوني 114 ميليمتر روميزي اين است كه لوله تلسكوپ از طريق ريل منشوري (دم چلچله) به پايه تك بازويي متصل ميشود. در نتيجه، لوله را ميتوان نه تنها براي حمل و نقل برداشت، بلكه به هر پايه نجومي مجهز به ريل منشوري (Prism Rail) نيز متصل ميشود. همچنين برقراري تعادل تلسكوپ آسان‌تر است، چيزي كه به ويژه در مورد دابسوني‌ها اهميت دارد.
**هرگز در نور روز و هنگام رصد خورشيد فيلتر محافظ خورشيدي را از تلسكوپ جدا نكنيد. تماشاي خورشيد بدون فيلتر، صدمات جبران ناپذيري به چشم شما خواهد زد**
چيزي كه ديدن خورشيد را بسيار لذتبخش ميكند اين است كه خورشيد ستاره‌اي پويا است كه هميشه در حال تغييركردن است. هنگامي كه خورشيد را به وسيله فيلتر خورشيدي EclipseView رصد ميكنيد، آن را به صورت يك قرص زرد مايل به نارنجي و احتمالا با لكه‌هاي خورشيدي مي‌بينيد.
لكه‌هاي خورشيدي مناطق تيره موقتي روي سطح خورشيد هستند كه دماي آنها كمتر از اطرافشان است. ميدان مغناطيسي خورشيد در اين مناطق مانع از رسيدن مواد داغ از اعماق به سطح ميشود. لكه‌هاي خورشيدي، مداوم به صورت روزانه و گاهي اوقات حتي به صورت ساعتي در حال تغيير هستند و هميشه به صورت جفت مانند قطب N و S يك آهنربا پديدار ميشوند. هنگام رصد متوجه خواهيد شد كه لكه‌هاي خورشيدي اشكال و اندازههاي متفاوتي دارند و هيچيك از لكه‌هاي خورشيدي مشابه يكديگر نيستند.
خورشيد ما يك چرخه يازده ساله را طي ميكند كه در اين دوره فعاليت سطحي آن به طور چشمگيري تغيير پيدا ميكند. هنگام افزايش فعاليت سطحي، لكه‌هاي خورشيدي بسياري را ميتوان در نزديكي استواي خورشيدي مشاهده نمود.
با تداوم فعاليت خورشيدي، لكه‌هاي خورشيدي معمولاً نزديك به قطب شمال و جنوب خورشيد ديده ميشوند. در طول دوره‌هاي فعاليت سطحي كم، تعداد لكه‌هاي خورشيدي به‌شدت كاهش مي‌يابد و اغلب هيچ لكه‌اي ديده نمي‌شود.
از آنجايي كه تعداد لكه‌هاي خورشيدي دائماً در حال تغيير است، اگر هنگام رصد خورشيد لكه‌ها را پيدا نكرديد، نااميد نشويد. روز بعدي دوباره با دقت سطح خورشيد را بررسي كنيد.
گذرهاي سيارهاي يكي ديگر از رويدادهاي هيجانانگيزي است كه هنگام رصد خورشيد ميتوان از آن لذت برد. اين رويداد كه به ندرت رخ ميدهد در زماني قابل مشاهده است كه سياره عطارد يا زهره بين زمين و خورشيد قرار گرفته و از مقابل خورشيد ميگذرند.
از داخل تلسكوپ EclipseView شما، اين سيارات شبيه به يك نقطه سياه كوچك به نظر ميرسند كه بسيار آهسته از مقابل قرص خورشيد گذر مي‌كنند. زمان گذرهاي نادر سيارهاي از قبل به خوبي پيشبيني شدهاند و وقوع آنها معمولا چند روز قبل در اخبار اطلاع داده ميشوند.
خورشيد گرفتگي زماني رخ ميدهد كه كره ماه در طول سفر ماهانه خود به دور زمين، بين زمين و خورشيد قرار ميگيرد. اين امر باعث ميشود كه سايه ماه بخش كوچكي از زمين را تاريك كند. اين سايه از دو قسمت متفاوت تشكيل شده است، قسمت مياني و تاريكتر كه سايه و ناحيه كمي روشنتر بيروني كه نيمسايه نام دارند.
ناحيه سايه يك منطقه بسيار باريك است كه گاهي اوقات 60 تا 100 مايل عرض دارد. ناحيه نيم سايه منطقه بسيار بزرگتري را پوشش مي دهد و ميتواند تقريباً 4000 مايل عرض داشته باشد.
سه نوع مختلف خورشيد گرفتگي وجود دارد:
خورشيد گرفتگي جزئي زماني اتفاق ميافتد كه ماه از مقابل خورشيد ميگذرد و تنها بخشي از قرص خورشيد را ميپوشاند. اين نوع از خورشيدگرفتگي رايجترين نوع آن ميباشد. در اين حالت به نظر مي رسد كه بخشي از خورشيد مانند يك بيسكوئيت گاز گرفته شده است.
خورشيد گرفتگي حلقوي زماني اتفاق ميافتد كه ماه مستقيماً از مقابل خورشيد ميگذرد، اما به دليل اينكه اندازه ظاهري قرص ماه كوچكتر از خورشيد است، نميتواند قرص خورشيد را به صورت كامل بپوشاند. در اين شرايط تنها بخش مركزي خورشيد تاريك ميشود. بنابراين در اين نوع خورشيدگرفتگي لبه خارجي خورشيد، يا ناحيه حلقه مانند، هنوز در اطراف ماه قابل مشاهده است.
خورشيدگرفتگي كامل زماني اتفاق ميافتد كه ماه مستقيماً از مقابل خورشيد بگذرد و كل قرص خورشيد را بپوشاند. در طول اين نوع از خورشيدگرفتگي، ماه و خورشيد كاملاً با يكديگر در يك راستا قرار خواهند گرفت. ناظراني كه در ناحيه سايه قرار دارند، «خورشيدگرفتگي كلي» را تجربه خواهند كرد.
در طول اين اتفاق، آسمان روز ميتواند به طور محسوسي در عرض چند دقيقه تاريك شود. اين مهمترين نوع كسوف است و تعداد كمي از مردم در طول زندگي خود مشاهده اين اتفاق را تجربه خواهند كرد. خورشيدگرفتگي جزئي، حلقوي و كامل، رويدادهايي هستند كه هيچ كس دوست ندارد از دست بدهد!
براي رصد خورشيدگرفتگي، يك مكان رصدي با افق ديد باز و تا حد امكان نزديك به منطقه سايه كسوف انتخاب كنيد. اغلب مردم به مكان‌هايي سفر مي‌كنند كه خورشيد گرفتگي مشهودتر است و وضعيت هوا صاف و بدون ابر است.
مكاني را براي رصد انتخاب ميكنيد بهتر است روي چمن و به دور از آسفالت و بتن باشد. رصد روي چمن ميزان جريان همرفت حرارتي كاهش ميدهد. بنابراين ديد و كيفيت تصوير بهتري را خواهيد داشت.
از يك چشمي با بزرگنمايي كم مانند چشمي 26 ميليمتر استفاده كنيد تا بتوانيد كل قرص خورشيد را در ميدان ديد ببينيد.
خورشيدگرفتگي ميتواند از آغاز تا پايان چندين ساعت طول بكشد، بنابراين از داشتن كرم ضدآفتاب، كلاه يا مكاني سايه‌دار مطمئن شويد تا در صورت نياز از تابش مستقيم نور خورشيد خارج شويد.
شما همچنين ميتوانيد خورشيد را به وسيله عينكهاي مخصوص رصد خورشيد Mylar مشاهده كنيد كه امكان خريد آنها از فروشگاه آسمان شب وجود دارد. فيلترهاي اين عينكهاي خورشيدي از مواد ايمن مشابه فيلترهاي خورشيدي EclipseView ساخته شدهاند.
علاوه بر استفاده از تلسكوپ EclipseView راه‌هاي غيرمستقيم نيز براي رصد خورشيد وجود دارد. يك جستجوي سريع در گوگل ايدههاي مختلف خوبي را براي شما به همراه خواهد داشت. فقط به ياد داشته باشيد كه هرگز بدون فيلترهاي خورشيدي مناسب به خورشيد يا اطراف آن نگاه نكنيد!
خريد تلسكوپ دابسوني ۱۱۴ ميليمتري ميد مدل Eclipseview
بزرگنمايي
بزرگنمايي نشان ميدهد كه تلسكـوپ تصوير يك جسم را در مقايسه با چشم غيرمسلح چند برابر بزرگ ميكند. براي محاسبه بزرگنمايي بايد فاصله كانوني دستگاه را بر فاصله كانوني چشمي تقسيم كنيم. اين فرمولي ساده براي محاسبه بزرگنمايي بر اساس چشمي مورداستفاده است. همچنين نشان ميدهد كه ميتوانيد با استفاده از چشمي‌هايي با فاصله كانوني مختلف، بزرگنمايي را تغيير دهيد.
بر اساس اين فرمول، هرچه فاصله كانوني لنز طولاني‌تر باشد، بزرگنمايي بيشتر است. همچنين بزرگنمايي با فاصله كانوني چشمي نسبت عكس دارد. در تلسكوپ‌هاي مدرن، چشمي‌ها به راحتي قابل تغيير هستند. بنابراين اگر به بزرگنمايي بيشتر نياز داريد، از چشمي با فاصله كانوني كمتر استفاده كنيد.
بزرگنمايي با اضافه كردن X بعد از مقدار عددي آن مشخص ميشود. فرض كنيد تلسكـوپي با فاصله كانوني ۱۰۰۰ ميليمتر داريد و از چشمي با فاصله كانوني ۱۰ ميليمتر استفاده ميكنيد. در اين حالت، بزرگنمايي ۱۰۰ برابر را دريافت ميكنيد.
يك روش ديگر براي افزايش بزرگنمايي تلسكوپ استفاده از عدسي بارلو است. اين لنز واگرا فاصله كانوني موثر عدسي شيئي را افزايش ميدهد و به اين ترتيب بزرگنمايي را بيشتر ميكند.
حداكثر بزرگنمايي مفيد
متاسفانه نمي‌توانيم بزرگنمايي را به طور نامحدود افزايش دهيم. اگر بخواهيم آن را انجام دهيم، از جايي به بعد به تصويري مبهم و تار مي‌رسيم كه بي‌فايده خواهد بود. بزرگنمايي توسط ديافراگم محدود ميشود. اين محدوديت با عنوان حداكثر (يا بالاترين) بزرگنمايي مفيد در مشخصات تلسكوپ درج شده است. قانون كلي براي حداكثر بزرگنمايي مفيد، دو برابر ديافراگم به ميليمتر يا ۵۰ برابر ديافراگم به اينچ است. مثلا تلسكوپي با ديافراگم ۱۰۰ ميليمتر، حداكثر بزرگنمايي مفيد 200× دارد.
| براي اطلاع از مقاله چگونه دوربين دوچشمي را تميز كنيم روي لينك كليك كنيد. |
قدرت تفكيك
يكي ديگر از ويژگي‌هاي مهم تلسكوپ قدرت تفكيك يا تفكيك زاويه‌اي است. قدرت تفكيك به توانايي تلسكوپ در جدا كردن دو نقطه نزديك در تصوير اشاره ميكند. براي محاسبه قدرت تفكيك (برحسب ثانيه قوسي) بايد ۱۴۰ را تقسيم بر ديافراگم دستگاه (برحسب ميليمتر) كنيد.
اين فرمول حداقل زاويه يا فاصله زاويه‌اي را بين دو نقطه در تصوير از ديدگاه ناظر نشان ميدهد. نكته جالب اين است كه هر چه اين عدد كوچكتر باشد، قدرت تفكيك بيشتر است. با قدرت تفكيك بيشتر، ناظر تصاوير دقيق‌تري از اجرام آسمان شب دريافت ميكند. اين ويژگي زماني كه مي‌خواهيم جزئيات دقيق سطح ماه، نوارهاي ابر مشتري، سحابي‌ها و غيره را مشاهده كنيم، مهم است.
فرمول ارائه شده قدرت تفكيك نظري را محاسبه ميكند. در واقعيت، قدرت تفكيك واقعي تلسكوپ به دليل اثر جو زمين كمتر ميشود. پرتوهاي نور توسط تلاطم جوي پراكنده ميشوند و بنابراين قدرت تفكيك دستگاه كاهش مي‌يابد.
سخن پاياني
در اين مقاله، ويژگي‌هاي اپتيكي اصلي تلسكـوپ را معرفي كرديم و چگونگي اثرگذاري آنها را روي تصوير توضيح داديم. به طور كلي، هرچه ديافراگم بزرگ‌تر باشد، تصوير بهتري دريافت ميكنيد. تلسكـوپ‌هاي با فاصله كانوني زياد براي مشاهده جزئيات اجرام فضايي بهتر هستند ولي فاصله كانوني كوچك ميدان ديد وسيعي به شما ميدهد. اگر چه مشخصات اپتيكي تلسكوپ اصلي‌ترين ويژگي‌ها هستند، ساير مشخصات مثل اندازه و وزن نيز اهميت دارند و بايد هنگام انتخاب مدل مناسب در نظر گرفته شوند.
هنگام خريد تلسكوپ حتما تحقيقات لازم را انجام دهيد تا مدلي را به اشتباه خريداري نكنيد و به دردسر نيفتيد. كافيست براي خريد تلسكوپ به سايت موسسه طبيعت آسمان شب مراجعه كنيد تا بهترين قيمت ها و بهترين كيفيت را تجربه كنيد.
| براي دانلود مقاله آشنايي با مهمترين مشخصات تلسكوپ روي لينك كليك كنيد. |
توضيحات بيشتر : تلسكوپ ، خريد تلسكوپ، دوربين تك چشمي، خريد دوربين تك چشمي، آسمان نما، ميكروسكوپ، خريد دوربين شكاري، خريد ميكروسكوپ، تلسكوپ دانش آموزي، دوربين شكاري، ميكروسكوپ دانش آموزي منبع: سايت موسسه طبيعت آسمان شب و آشنايي با مهم ترين مشخصات تلسكوپ
برچسب: ،