موسسه طبيعت آسمان شب

تلسكوپ ارزان نيست. بنابراين منطقي است كه قبل از خريد تحقيق كنيد كه وقتي با اين وسيله نگاه مي‌كنيد، چه چيزي را مي‌توانيد ببينيد.

احتمالا تصاوير جذاب و فوق‌العاده‌اي كه در مجله‌ها و وب‌سايت‌ها ديده‌ايد شما را به نجوم علاقه‌مند كرده است. با اين‌ حال، واقعيت اين است كه اين رنگ يا جزئياتي نيست كه هنگام استفاده از تلسكوپ با چشمانمان مي‌بينيم.  بنابراين وقتي با تلسكوپ نگاه مي‌كنيم چه چيزي را مي‌توانيم ببينيم؟ در ادامه مقاله به اين سوال پاسخ خواهيم داد. براي شروع از جدول زير كمك بگيريد و اگر جزئيات بيشتري مي‌خواهيد، تا انتها با ما همراه باشيد.

آنچه مي‌توانيد با توجه به اندازه تلسكوپ‌ ببينيد

تلسكوپ شكستي ۳ اينچي با بزرگنمايي ×۲۵ تا ×۱۲۵:

خورشيد/سياره‌ها

لكه‌هاي خورشيدي اما بدون جزئيات (از فيلتر استفاده كنيد.)

دهانه‌هاي ماه به قطر چهار مايل

فازهاي زهره و عطارد

مريخ به‌‌ شكل ديسك

كمربندهاي ابري برجسته و قمرهاي گاليله‌اي مشتري

حلقه‌هاي زحل ولي نه گسيختگي كاسيني

اورانوس و نپتون به‌رشكل ستاره‌هاي رنگي

اجرام اعماق آسمان

ستاره‌هاي دوتايي كه با جدايي زاويه‌اي دو ثانيه قوسي

ستاره‌ها تا قدر ۱۱

خوشه‌هاي ستاره‌اي بزرگ‌تر

همه اجرام مسيه به‌ جز كم‌نورترين‌ها

تلسكوپ شكستي ۴ اينچي و شكستي يا تركيبي ۵-۴ اينچي با بزرگنمايي تا ×۲۵۰:

خورشيد/سياره‌ها

جزئيات ساختار لكه‌هاي خورشيدي

شيارها و دهانه‌هاي ماه با قطر ۳ مايل

كلاهك‌هاي قطبي مريخ و ويژگي‌هاي برجسته آن‌ وقتي در كم‌ترين فاصله از زمين قرار دارد.

نوارهاي كم‌رنگ‌تر روي مشتري با جزئيات كم

گذر سايه ماه گاليله

گسيختگي كاسيني در حلقه‌هاي زحل و قمرهاي درخشان

اورانوس و نپتون به‌ صورت ديسك

اجرام اعماق آسمان

ستاره‌هاي دوگانه با جدايي زاويه‌اي ۱.۵ ثانيه قوسي

ستاره‌ها تا قدر ۱۲

تمام اجرام مسيه

ده‌ها سحابي و كهكشان NGC ديگر

بعضي از جزئيات درخشان‌ترين سحابي‌ها

تلسكوپ شكستي ۵ اينچي و شكستي يا تركيبي ۶ اينچي با بزرگنمايي تا ×۳۰۰:

خورشيد/سياره‌ها

چاله‌هاي روي ماه با قطر ۲ مايل

نقاط روي سطح زهره (از فيلتر آبي استفاده كنيد.)

ويژگي‌هاي مريخ در فواصل دورتر

جزئيات بيشتر كمربند ابري مشتري

تفاوت سايه‌هاي سطحي زحل و درخشان‌ترين قمر آن تيتان

اجرام اعماق آسمان

ستاره‌هاي دوگانه با جدايي زاويه‌اي ۱ ثانيه قوسي

ستاره‌ها تا قدر ۱۳

ستاره‌هاي بيشتر در خوشه‌هاي كروي

عناصر ساختاري كهكشان‌هاي پرنورتر

جزئيات زيادي در سحابي‌هاي درخشان‌تر

تعداد بيشتري از اجرام NGC و IC قابل‌مشاهده

تلسكوپ شكستي ۶ اينچي و شكستي يا تركيبي ۹-۸ اينچي بزرگنمايي تا ×۴۰۰:

خورشيد/سياره‌ها

جزئيات روي ماه با عرض فقط يك مايل

ابرهاي مريخ در زمان‌هاي مساعد

قمرهاي گاليله به‌ صورت ديسك‌هاي بدون جزئيات

حداكثر نه قمر زحل

پلوتون به‌ شكل ستاره‌اي كوچك

رصد محدود به جزئيات قابل‌ مشاهده اجرام است نه تلسكوپ

اجرام اعماق آسمان

ستاره‌هاي دوگانه با جدايي زاويه‌اي كمتر از ۱ ثانيه قوسي

ستاره‌ها تا قدر ۱۴ يا بهتر

بعضي از خوشه‌هاي كروي تقريبا به‌ طور كامل قابل‌مشاهده هستند.

جزئيات بسيار زياد در سحابي‌ها

جزئيات بيشتر در ساختارهاي كهكشاني

تلسكوپ شكستي يا تركيبي بزرگ‌تر از ۱۰ اينچ بزرگنمايي بيشتر از ×۴۰۰ (بسيار نادر به‌دليل تلاطم جوي):

خورشيد/سياره‌ها

ويژگي‌هاي سطح ماه با عرض كمتر از يك مايل

جزئيات قابل‌ توجه سطح مريخ

قمرهاي مريخ، فوبوس و دموس

شكاف انكه در حلقه‌هاي زحل

تريتون، قمر نپتون

شرايط رصد جزئيات قابل‌ مشاهده را محدود مي‌كند.

اجرام اعماق آسمان

ستاره‌هاي دوگانه با جدايي زاويه‌اي نيم ثانيه قوسي

ستاره‌ها تا قدر ۱۴.۵

تقريبا تمام اجرام NGC و IC

امكان ديدن رنگ در سحابي‌هاي درخشان‌تر

چه چيزي تعيين مي‌كند كه چقدر مي‌توانيم ببينيم؟

فقط تلسكوپ نيست كه تعيين مي‌كند چه چيزي را مي‌توانيد از طريق آن ببينيد. چند عامل ديگر نيز وجود دارند كه آنچه را كه مي‌توانيد در آسمان تاريك بدون ابر رصد كنيد، محدود مي‌كنند.

نوع و اندازه تلسكوپ

سه نوع اصلي تلسكوپ وجود دارد:

• شكستي‌ها كه از عدسي براي متمركز كردن نور استفاده مي‌كنند.
• بازتابي‌ها كه از آينه براي انجام اين كار استفاده مي‌كنند.
• تركيبي‌ها (يا كاتاديوپتري) كه تركيبي از عدسي و آينه را به‌ كار مي‌برند.

احتمالا نام تلسكوپ دابسوني را شنيده‌ايد. تلسكوپ دابسوني در واقع نوعي بازتابي است ولي چيزي كه آن را متمايز مي‌كند، مقري است كه روي آن نصب مي‌شود نه طراحي خود دستگاه.

هر مدلي را كه انتخاب كنيد، قانون ساده است: نور بيشتر كمك مي‌كند اجرام كم‌نورتر را با جزئيات بيشتري ببينيد. اولين چيزي كه تعيين مي‌كند چقدر بايد از تلسكوپ انتظار داشته باشيد اندازه ديافراگم است. بعد از ديافراگم، بايد نقاط قوت و ضعف دستگاه را در نظر بگيريد. اجازه دهيد نقاط قوت و ضعف انواع اصلي تلسكوپ را بررسي كنيم.

تلسكوپ‌هاي شكستي

اگر وضوح و كنتراست چيزي است كه به آن نياز داريد، مدل‌هاي شكستي‌ با عدسي عالي هستند. برخلاف بازتابي‌ها يا تركيبي‌ها،‌ هيچ آينه ثانويه‌اي براي كاهش كنتراست وجود ندارد. علاوه‌ بر اين، از آن‌جايي ‌كه نور قبل از رسيدن به چشم فقط از عدسي‌ها و چشمي عبور مي‌كند، مقدار بيشتري از آن (تا ۹۳ درصد) به چشم مي‌رسد. بنابراين، تصاوير روشن‌تري را با تلسكوپ شكستي مي‌بينيم.

اين دستگاه براي رصد ماه، خورشيد و سياره‌‌ها ايده‌آل است و شما را قادر مي‌كند جزئيات بسيار كوچك را با بزرگنمايي بالا تشخيص دهيد. يك تلسكوپ شكستي كوچك به‌ ويژه اگر با كيفيت باشد، به‌ اندازه يك بازتابي بزرگ‌تر قادر به نمايش جزئيات است. شكستي‌ها همچنين به‌ دليل وضوح كنتراست، گزينه خوبي براي رصد ستاره‌هاي دوتايي هستند.

حالا مي‌رسيم به نقطه ضعف‌هاي تلسكوپ‌هاي شكستي: مدل‌هاي خوب گران و بزرگ هستند. عدسي‌ها از اعوجاج رنگي رنج مي‌برند، يعني رنگ‌ها روي يك نقطه متمركز نمي‌شوند و هاله روشني دور اجرام ديده مي‌شود.

توليدكنندگان براي حل اين مشكل دو يا سه عدسي باكيفيت را به هم وصل مي‌كنند كه هزينه ساخت را بالا مي‌برد. هزينه بالاي ساخت به اين معني است كه انتخاب خوبي براي تماشاي كهكشان‌ها و سحابي‌ها نيستند. آن‌ها به‌ قدري كم‌نور هستند كه بهتر است ديافراگم را به حداكثر برسانيد و تا حد امكان نور جمع‌آوري كنيد.

تلسكوپ شكستي بزرگ‌تر از ۶ اينچ گران خواهد بود، ولي يك بازتابي دابسوني ۱۴ اينچي گزينه مقرون‌ به‌ صرفه‌اي است. مدل‌هاي شكستي‌ ارزان معمولا بي‌كيفيت هستند و دستگاه‌‌هاي عالي قيمت بالايي دارند. با اين‌ حال، بايد اولين انتخاب شما براي تماشاي جزئيات منظومه شمسي يا ستاره‌هاي دوتايي باشند.

تلسكوپ‌هاي بازتابي

تلسكوپ‌هاي بازتابي‌ گزينه خوبي براي مبتدي‌ها و رصد اجرام اعماق آسمان، از جمله كهكشان‌ها و سحابي‌ها هستند. آن‌ها نسبتا ارزان هستند و در ازاي قيمت خود ديافراگم بيشتري فراهم مي‌كنند.

قطعا وضوح تصوير بازتابي‌ها به‌ اندازه شكستي‌ها نيست، ولي تفاوت آنقدر نيست كه براي تازه‌كارها گزينه مناسبي نباشد. بازتابي‌ها همچنين براي تماشاي اعماق آسمان عالي هستند، زيرا با هزينه‌اي معقول ديافراگم بزرگي در اختيارتان مي‌گذارند.

وقتي مي‌خواهيد جزئيات ساختارهاي كهكشاني يا مارپيچ‌هاي درون يك سحابي را ببينيد، بيش از هر چيز ديگري به قدرت جمع‌آوري نور نياز داريد. يك تلسكوپ بازتابي و ديافراگم بزرگ ارزان‌ترين تركيب براي رصد اين پديده‌ها است.

مثلا مي‌توانيد يك تلسكوپ ۱۶ اينچ دابسوني خرپا با مقر GoTo با قيمت حدود ۴ هزار دلار بخريد. بله، اين پول زيادي است ولي آن را با مدل‌هاي تركيبي ۱۶ اينچي مقايسه كنيد. به معناي واقعي كلمه مي‌توانيد چهار تلسكوپ دابسوني ۱۶ اينچي را به قيمت يك تركيبي ۱۶ اينچي بخريد!

كنتراست و خطاي كما دو مورد از بزرگ‌ترين نقاط ضعف بازتابي‌ها هستند. آينه ثانويه در اين تلسكوپ‌ها كنتراست را كاهش مي‌دهد و مشاهده جزئيات دقيق‌تر را سخت‌تر مي‌كند. آينه‌ها همچنين مستعد خطاي كما هستند، يعني وقتي ستاره‌هاي نزديك لبه دنباله‌دار مي‌شوند و شبيه ويرگول به‌ نظر مي‌رسند. اين خطا در مركز تصوير و مدل‌هاي پيشرفته كمتر است.

نكته ديگري كه بايد درباره بازتابي‌ها به خاطر داشته باشيم اين است كه بزرگ‌تر و سنگين‌تر از همتايان شكستي خود هستند. همچنين، آينه‌ها بايد هر از چندگاهي تنظيم شوند تا فوكوس تصوير حفظ شود. مدل‌هاي بزرگ‌تر به سيستم خنك‌كننده نياز دارند تا آينه و لوله با دماي محيط مطابقت داشته باشند و عملكرد بهينه دستگاه تضمين شود.

تلسكوپ‌هاي تركيبي

مدل‌هاي تركيبي شامل عدسي و آينه هستند. عدسي نور را جمع‌آوري كرده (مثل شكستي) و آن را روي آينه متمركز مي‌كند (مثل بازتابي). آن‌ها به‌ صورتي طراحي شده‌اند كه فاصله كانوني بسيار بيشتر از بدنه باشد. بنابراين با ديافراگم بزرگ‌تر و بدنه كوتاه، سطوح بالايي را از بزرگنمايي فراهم مي‌كنند. در نتيجه بزرگ‌ترين مدل‌ها هم روي سه‌پايه نصب مي‌شوند و نگهداري و حمل‌ونقل آن‌ها راحت است. تقريبا همه تلسكوپ‌هاي تركيبي پايه Goto و ردياب موتوري دارند. مدل‌هايي كه مقر دوبازويي دارند، بسيار ايمن هستند و لرزش كمتري دارند.

تركيبي‌ها در مقايسه با بازتابي‌ها و شكستي‌ها، خطاي كما و اعوجاج رنگي كمتري را تجربه مي‌كنند. آن‌ها ديافراگم‌هاي بزرگ، كنتراست بالا (اما نه به‌ اندازه يك شكستي) و كمترين ميزان اعوجاج را ارائه مي‌كنند و تقريبا همه‌كاره هستند.

با اين‌ حال، اين تلسكوپ‌ها به‌ طور قابل‌ توجهي گران‌تر از بازتابي‌ها هستند. مثلا، مدل‌هاي هم‌اندازه بزرگ‌ترين دستگاه‌هاي دابسوني تجاري چهار برابر قيمت دارند. هيچ محدوديتي براي آنچه مي‌توانيد با تلسكوپ تركيبي با ديافراگم بزرگ ببينيد وجود ندارد. اگر پول كافي داريد و مي‌خواهيد انواع اجرام آسماني را ببينيد، حتما دنبال مدل تركيبي باشيد.

بزرگنمايي

هرچقدر روي اين موضوع تاكيد كنيم كم است: بزرگنمايي مهم‌ترين عامل تعيين‌كننده آنچه مي‌توانيد با تلسكوپ ببينيد نيست! دستگاه‌هاي كوچك هم مي‌توانند بزرگنمايي بالا داشته باشند (كه با تقسيم فاصله كانوني تلسكوپ بر فاصله كانوني چشمي محاسبه مي‌شود)، ولي بزرگنمايي بالا بدون نور زياد كاملا بي‌فايده است.

براي دريافت نور زياد به ديافراگم بزرگ نياز داريد. بنابراين، بزرگنمايي‌هاي بالا اصلا در مدل‌هاي كوچك كار نمي‌كنند. تصوير بزرگ‌نمايي‌شده در واقع گسترش يافته است و اگر نور كافي وجود نداشته باشد، كم‌نور، كنتراست پايين و غير قابل‌ تشخيص خواهد بود.

خوشبختانه، به‌ ندرت به بزرگنمايي بيشتر از ۱۰۰ برابر براي ديدن مناظر خيره‌كننده نياز داريم. فقط زماني به بزرگنمايي بالاتر نياز داريم كه به اجسام درخشان مثل ماه و سياره‌ها نگاه مي‌كنيم يا تلسكوپ بزرگ‌تري داريم كه مي‌تواند نور كافي جمع‌آوري كند.

كيفيت ديد

وقتي تصاوير تلسكوپ ها درباره ديدن حرف مي‌زنند، منظورشان كيفيت هوايي است كه از درون آن نگاه مي‌كنند. هواي متلاطم مدام به اطراف حركت مي‌كند. جريان‌ها توسط تلسكوپ جمع‌آوري و بزرگ‌نمايي مي‌شوند و در نتيجه، تصاوير تار ديده مي‌شوند يا مدام از فوكوس خارج مي‌شوند. اين موضوع در بزرگنمايي بالاتر مشهودتر است. يعني هر چه جزئيات بيشتري را بخواهيد ببينيد، ديدتان آشفته‌تر مي‌شود. ديد ضعيف در تلسكوپ بزرگ‌تر نيز محتمل‌تر است.

لوله‌هاي اپتيكي بزرگ حاوي هواي زيادي هستند كه خنك شدن و رسيدن آن به دماي محيط به زمان نياز دارد و همين‌ طور آينه‌هاي بزرگ در بازتابي‌هاي بزرگ. هر دوي اين‌ها گرم‌تر از هواي اطراف هستند و باعث ايجاد گرماهاي كوچك (جريان هوا) در لوله مي‌شوند كه كيفيت ديد را كاهش مي‌دهد.

وقتي يك تلسكوپ بزرگ داريد، جزئياتي كه مي‌توانيد ببينيد در نهايت با شرايط ديدن تعيين مي‌شود. ممكن است دستگاه شما از نظر فني بزرگنمايي مفيد ۶۰۰ برابر ارائه دهد، ولي جو زمين به‌ ندرت اجازه مي‌دهد از ۴۰۰ برابر فراتر برويد. زيرا تصوير مختل مي‌شود.

آسمان تاريك

ميزان تاريك بودن آسمان نقش مهمي در آنچه مي‌توانيد با تلسكوپ ببينيد، ايفا مي‌كند. هرچه آسمان تاريك‌تر باشد، اجرام و جزئيات بيشتري را مشاهده خواهيد كرد. برعكس اگر در منطقه‌اي با آلودگي نوري بالا زندگي مي‌كنيد، اجرام كم‌نورتر در دسترس‌تان نيستند و اجسام روشن‌تر جزئيات كمتري را نشان مي‌دهند.

مثلا شايد بتوانيد بيش از ۷ هزار جرم اعماق فضا را در آسمان شب ببينيد كه در آسمان‌هاي آلوده به نور به زير هزار كاهش مي‌يابد. آلودگي نوري به‌ طور قابل‌ توجهي تعداد ستاره‌هاي قابل‌ مشاهده را نيز كاهش مي‌دهد. در شرايط روشنايي شهر فقط ۴۰۰ ستاره قابل‌ مشاهده هستند،‌ در حاليكه در آسمان تاريك بيش از ۴ هزار ستاره وجود دارد.

توضيحات در مورد محصول تلسكوپ شكستي 62 ميلي‌متري اسكاي‌واچر مدل Evolux 62ED

• لوله تلسكوپ با دهانه 62 ميلي‌متري، فاصله كانوني 400 ميلي‌متر و نسبت كانوني f/6.4
• آپوكروماتيك ED، با عدسي‌هاي شيئي دو‌تايي – Apochromatic ED doublet
• طراحي شده براي رصد و عكاسي نجومي با ميدان ديد باز (سحابي‌ها، خوشه‌هاي ستاره‌اي و …)
• سبك، كوچك و زيبا – حمل و جابجايي بسيار راحت، مناسب سفرهاي نجومي و تورهاي رصدي
• فوكوسر دو سرعته بزرگ و بسيار دقيق خطي 1:11 با سيستم چرخ‌دنده شانه‌اي
• لنزها پوشش كامل و چندلايه ضد انعكاس نور اسكاي-واچر (MHTC) با 99.5 درصد انتقال نور
• لوله آلومينيومي سبك با پوشش رنگ الكترواستاتيك و پايه دم‌ چلچله‌اي مناسب اغلب مقرها
• همراه با كيف حمل مستحكم آلومينيومي فوم‌دار براي محافظت و حمل راحت
• بسيار كوچك و سبك به وزن 2.5 كيلوگرم و طول 30 سانتيمتر تا 37 سانتيمتر
• سايه‌بان قابل تنظيم براي جلوگيري از مه گرفتگي لنز شيئي و ورود نورهاي اضافي محيط
• ميزان رضايت بالا و نقدهاي مثبت خريداران در سايت‌هاي فروش
• فقط لوله تلسكوپ –بدون چپقي، چشمي، مقر و سه پايه(ساير لوازم جداگانه تهيه مي‌شوند)
• قابليت اتصال چپقي و چشمي 2 اينچي

تلسكوپ شكستي 62 ميلي‌متري اسكاي‌واچر مدل Evolux 62ED متعلق به سري تلسكوپ‌هاي Evolux  است كه منحصرا براي عكاسان نجومي جدي و مشتاق آسمان شب طراحي و ساخته شده است. كساني كه به دنبال تلسكوپي بسيار كوچك، سبك و در همين حال قدرتمند هستند تا به راحتي آن را براي سفرهاي رصدي با خود همه جا همراه داشته باشند و به سرعت آماده عكاسي از آسمان شب شوند. سري Evolux بر پايه و ساختار تلسكوپ‌هاي محبوب سري Evostar  طراحي شده است.

تلسكوپ شكستي 62 ميلي‌متري اسكاي‌واچر مدل Evolux 62ED ابزاري ايده‌آل براي رصد است. مناسب عكاسي و رصد محدوده‌هاي بزرگي از آسمان شب . عدسي شيئي دوتايي آپوكرومات تلسكوپ متشكل از يك شيشه ED با كمترين ميزان پراكندگي نور است كه در نتيجه تصاويري روشن، شفاف و با كنتراست بالا و در همين حال با كمترين انحراف رنگي توليد مي‌كند. سطوح همه لنزها پوشش ضد انعكاس نور انحصاري شركت اسكاي واچر با نام تجاري (MHTC™) دارند تا ميزان عبور نور تا 99.6 درصد برسد.

خريد تلسكوپ شكستي 62 ميلي‌متري اسكاي‌واچر مدل Evolux 62ED

تجربه كار با تلسكوپ

شايد عجيب به‌ نظر برسد ولي با تمرين نگاه كردن، در ديدن اجرام و جزئيات بهتر خواهيد شد. افراد بي‌ تجربه پيچيدگي بسيار كمتري را در يك منظره نسبت به آسمان‌نگارهاي با تجربه مشاهده مي‌كنند. ساده‌ترين راه براي بهبود آنچه مي‌بينيد، تمرين نگاه‌كناري است. در اين روش به‌ جاي نگاه كردن مستقيم، از گوشه چشم و با استفاده از ديد محيطي به يك شي نگاه مي‌كنيد.

كارآمدي نگاه‌كناري به‌ دليل ساختار چشم است. قسمت مركزي چشم سرشار از مخروط‌ ها است كه سلول‌هاي حسگر رنگ هستند، در حاليكه حاشيه آن با ميله‌هايي اشباع شده است كه در نور كم بهترين عملكرد را دارند.

تقريبا بخش زيادي از آنچه با چشمي مي‌بينيم كم‌نور است. بنابراين، وقتي به سلول‌هاي ميله‌اي متخصص اجازه دهيم كار خود را انجام دهند جزئيات را بهتر درك خواهيم كرد. راه دوم براي ديدن جزئيات بيشتر، تمرين و تكرار است. هرچه بيشتر يك شي را مشاهده كنيد، جزئيات بيشتري را روي آن خواهيد ديد. به‌ ويژه اگر آن را در شب‌هاي متوالي رصد كنيد.

در طول زمان، به ديدن جنبه‌هاي خاص عادت مي‌كنيد و مغزتان ديگر درگير شناسايي آن‌ها نمي‌شود. بنابراين، متوجه جزئيات ظريف‌تري مي‌شويد كه قبلا نديده بوديد.

روشنايي سطح

قدر، معيار روشنايي يك جسم است. با اين‌ حال، وقتي صحبت از آنچه مي‌توانيد در تلسكوپ ببينيد مي‌شود، قدر همه ماجرا نيست. روشنايي سطحي معيار مهم‌تري براي اجرام پراكنده بزرگ مانند سحابي‌ها و كهكشان‌ها است.

قدر كهكشان‌ها و سحابي‌ها بر اساس مجموع نور خروجي آن‌ها اندازه‌گيري مي‌شود، در حاليكه روشنايي سطح قدر به‌ ازاي هر واحد سطح است. اين يعني وقتي نور در يك منطقه بزرگ‌تر پخش مي‌شود، درخشندگي سطح نسبت به زماني كه همان مقدار نور در يك منطقه كوچك‌تر پخش مي‌شود، كمتر است.

هنگام استفاده از تلسكوپ، كهكشان‌هايي كه درخشندگي سطح بالاتر دارند راحت‌تر ديده مي‌شوند، حتي اگر قدر كمتري نسبت به بقيه داشته باشند.

مثلا، M31، كهكشان آندرومدا، قدر بالايي دارد ولي منطقه بزرگي را پوشش مي‌دهد. بنابراين روشنايي سطح آن پايين است. در مقايسه، M57، سحابي حلقه، قدر كمتري دارد ولي بسيار كوچك‌تر است. بنابراين روشنايي سطح بالاتري دارد كه ديدن آن را بسيار آسان‌تر مي‌كند.

فيلترهاي تلسكوپ

آخرين موردي كه بر جزئياتي كه مي‌توانيد با تلسكوپ ببينيد اثر مي‌گذارد، فيلترها هستند. فيلترها لوازم جانبي هستند كه جلوي ورود نوري را كه نمي‌خواهيم مي‌گيرند.

هر فيلتري كار متفاوتي را انجام مي‌دهد. فيلترهاي خورشيدي و ماه جلوي نور را مي‌گيرند تا وقتي با تلسكوپ به اين اجرام درخشان نگاه مي‌كنيم، دچار آسيب چشمي نشويم. فيلترهاي آلودگي نوري، طول موج‌هاي خاصي را از نور مسدود مي‌كنند، مثل نور چراغ‌هاي خياباني سديمي، تا تصاوير را در شرايط آلودگي نوري واضح‌تر كنند.

فيلترهاي رنگي نيز براي نشان دادن تضاد روي سطح سياره استفاده مي شوند، مانند لكه سرخ مشتري، كلاهك‌هاي يخي مريخ يا شش‌ضلعي زحل. در نهايت، فيلتر مخصوص اجرام اعماق آسمان، به‌ ويژه سحابي‌ها، براي ديدن بهتر جزئيات ابرهاي گازي به‌كار مي‌رود. اين فيلترهاي باند باريك يا خطوط نشري به‌ دقت تنظيم شده‌اند تا فقط نور سحابي را از خود عبور دهند و كنتراست فوق‌العاده‌اي ارائه مي‌دهند.

چيزهايي كه مي‌توانيد انتظار داشته باشيد با تلسكوپ ببينيد

بعد از آشنايي با عواملي كه روي جزئيات قابل‌مشاهده در تلسكوپ اثر مي‌گذارند، اجازه دهيد نگاهي به انواع مختلف اجرام آسماني و نحوه مشاهده آن‌ها با دستگاه‌هاي مختلف بندازيم.

خورشيد

حتما مي‌دانيد كه هنگام رصد خورشيد بايد بسيار مراقب باشيد. خورشيد به‌ قدري درخشان است كه نگاه كردن به آن با چشم غيرمسلح باعث آسيب مي‌شود. اگر مستقيما با دوربين دوچشمي يا تلسكوپ به خورشيد نگاه كنيد كور مي‌شويد و دستگاه هم خراب مي‌شود.

از فيلترهاي خورشيدي مناسب يا تلسكوپ‌هاي خورشيدي مخصوص براي رصد مستقيم اين ستاره بزرگ استفاده كنيد. فيلترها نسبتا ارزان هستند و روي ديافراگم هر تلسكوپي نصب مي‌شوند. فيلترهاي H-alpha با طراحي خاص و قيمت بالاتر، بهترين تصاوير و جزئيات را فراهم مي‌كنند.

لكه‌هاي خورشيدي را حتي با كوچك‌ترين تلسكوپ‌ها يا دوربين‌هاي دوچشمي نجومي خواهيد ديد. مدل‌هاي بزرگ‌تر ويژگي‌هاي ظريف‌تري را نشان مي‌دهند، از جمله شكل لكه‌هاي خورشيدي، سايه‌هاي مدرج روي سطح آن‌ها و همچنين سوزنه‌ها و دانه‌هاي ناشي از سلول‌هاي همرفتي روي سطح خورشيد.

اگر چه خورشيد درخشان‌ترين جرم در دسترس ما است، بهتر است براي تماشاي آن از يك شكستي با كيفيت،‌ مثلا مدلي با عدسي دوتايي (اسكاي‌واچر) يا سه‌تايي (Orion APO) استفاده كنيد. زيرا قدرت تفكيك بهتري نسبت به يك شكستي بزرگ در طول تلاطم جوي فراهم مي‌كنند.

ماه

ماه بزرگ‌ترين و درخشان‌ترين جرم در آسمان شب است و محبوبيت زيادي بين ستاره‌شناسان مبتدي و باتجربه دارد. حتي تلسكوپ كوچك كودكان نيز دهانه‌ها و ساير ويژگي‌هاي سطحي ماه را بيش از آنچه فكر مي‌كنيد نشان مي‌دهد.

سطح ماه هميشه جذاب است. مهم نيست تلسكوپ‌تان چقدر بزرگ است يا چقدر تجربه داريد، هميشه جزئيات بيشتري براي كشف كردن وجود دارد. ستاره‌شناس فقيد بريتانيايي «سر پاتريك مور»، به‌ خاطر علاقه‌اش به مطالعه ماه شهرت داشت.

با اين‌ حال، هر چقدر تجهيزات و لوازم جانبي فوق‌العاده داشته باشيد، هيچ مدركي از فرود روي ماه نخواهيد ديد. بهترين و بزرگ‌ترين تلسكوپ روي زمين تنها مي‌تواند به وضوح ۰.۴ ثانيه قوسي برسد كه معادل ۵۰۰ متر روي سطح ماه است. اين بسيار بزرگ‌تر از هر تجهيزات يا علامتي است كه توسط انسان باقي مانده است. در مجموع، ماه يك جرم بسيار درخشان است كه براي نگاه كردن به آن در فازهاي گيبوس بهتر است از فيلتر استفاده كنيد.

سياره‌ها

سياره‌هاي منظومه شمسي اجرام موردعلاقه مبتدي‌ها و بسيار متنوع هستند. همچنين، ميزان جزئيات قابل‌ مشاهده آن‌ها بسيار متفاوت است. مثلا زهره تقريبا هيچ ويژگي ندارد، در حاليكه مشتري از آن‌ها غني است. مريخ ‌به‌ نوعي بين اين دو است، يعني ويژگي‌هاي سطحي زيادي دارد، اما فقط زماني كه به نزديك‌ترين فاصله از زمين مي‌رسد (يعني هر دو سال يك‌بار) قابل‌ مشاهده هستند.

هرچه ديافراگم تلسكوپ بيشتر باشد، جزئيات بيشتري را مي‌توانيد ببينيد. اگر به جزئيات سطحي علاقه داريد، يك تلسكوپ شكستي با كيفيت ظريف‌ترين ويژگي‌ها را نشان خواهد داد.

ستاره‌ها

اين اجرام درخشان ممكن است بسيار بزرگ باشند، ولي آنقدر دور هستند كه حتي بزرگ‌ترين تلسكوپ‌ها نيز آن‌ها را به‌ صورت نقطه‌هاي نور نشان مي‌دهند. با اين‌ حال حتي كوچك‌ترين و ارزان‌ترين تلسكوپ‌ها، نيز ستاره‌هاي بيشتري را نسبت به آنچه با چشم غيرمسلح مي‌توان ديد، نشان مي‌دهند. همه تلسكوپ‌ها به‌ ويژه دوربين‌هاي بزرگ‌تر، نور كافي را براي تشخيص رنگ‌هاي ستاره‌اي جذب مي‌كنند.

دستگاه‌هاي بزرگ‌تر ستاره‌هاي كم نورتر را نشان مي‌دهند. چشم غيرمسلح ستاره‌هايي با قدر ۶ را مي‌بيند كه تعداد آن‌ها حدود ۹ هزار عدد است. يك تلسكوپ كوچك ستاره‌هايي با قدر ۱۱ را (زير آسمان تاريك) نشان مي‌دهد كه تعداد آن‌ها به ۱.۸ ميليون مي‌رسد!

اگر دستگاه با كيفيتي با ديافراگم شش اينچي داريد، مي‌توانيد بيش از ۱۵ ميليون ستاره درخشان‌تر از قدر ۱۱ ببينيد. يك مدل ۱۲ اينچي نيز ۴۵ ميليون ستاره را با قدر كمتر از ۱۴ نشان مي‌دهد.

هرچقدر ديافراگم بزرگ‌تر باشد، ستاره‌هاي كم‌نورتر بيشتري را خواهيد ديد. در حاليكه شش اينچ قدر ۱۳ را نشان مي‌دهد، براي رسيدن به قدر ۱۴ به ۱۲ اينچ و براي رسيدن به قدر ۱۵ به ۲۰ اينچ نياز داريم. در اين حالت، ۱۳۰ ميليون ستاره را در اختيار خواهيد داشت.

مساله مهم‌تر هنگام انتخاب تلسكوپ براي تماشاي ستاره‌ها اين است كه چقدر به ستاره‌هاي دوتايي يا ديدن جزئيات در خوشه‌هاي ستاره‌اي علاقه داريد. شفافيت يك تلسكوپ شكستي باكيفيت با وجود ديافراگم كوچك‌تر نسبت به مدل بازتابي،‌ تصوير شفافي فراهم خواهد كرد.

تلسكوپ‌هاي كوچك‌تر خوشه‌هاي كروي ستاره‌ها را تار و رنگ‌پريده،‌ يعني تكه‌اي از نور غيرقابل‌تشخيص نشان مي‌دهند. در مقاب، يك مدل تركيبي بزرگ، ستاره‌هاي دوتايي و ستاره‌هاي داخل خوشه كروي را به‌ خوبي از هم تفكيك مي‌كند.

گاهي اوقات، كوچك زيباتر است. خوشه‌هاي ستاره‌اي بزرگ‌تر مثل پروين، در بزرگنمايي كم بهتر به‌ نظر مي‌رسند. به اين دليل كه در بزرگنمايي كم ميدان ديد وسيع‌تري دريافت مي‌كنيد، بنابراين از زيبايي كل خوشه لذت خواهيد برد كه در بزرگنمايي هاي بالاتر از بين مي‌رود.

صدها هزار ستاره دوتايي بالاي سر ما وجود دارد و يك تلسكوپ كوچك مي‌تواند بعضي از آن‌ها را از هم تفكيك كند. يك شكستي ۴ اينچي ستاره‌هايي را كه فاصله آن‌ها بيشتر از ۱.۵ ثانيه قوسي باشد، به‌ صورت مجزا نشان مي‌دهد. بنابراين با مدل‌هاي بزرگ‌تر جفت‌هاي نزديك‌تري قابل‌ مشاهده خواهند بود.

توضيحات در مورد محصول تلسكوپ 8 اينچي كامپيوتري سلسترون مدل CPC Deluxe 800 HD

• تلسكوپ اشميت-كاسگرين با دهانه 8 اينچي معادل 203 ميلي‌متر
• با فاصله كانوني 2032 ميلي‌متر و نسبت كانوني f/10
• مناسب براي رصد و عكاسي نجومي با طراحي ارگونوميك و كيفيت ساخت بسيار بالا
• سري Deluxe CPC  با ويژگي‌هاي اُپتيكي بهينه مناسب كاربران حرفه‌اي
• سري EdgeHD داراي ميدان ديد مسطح – بدون خطاي كُما و انحراف تصوير در گوشه‌ها
• سطوح اُپتيكي پوشش كامل و چند لايه ويژه XLT شركت سلسترون
• مقر كامپيوتري سمتي-ارتفاعي كاملا اتوماتيك گوتو با كنترلر دستي و GPS داخلي
• داراي مقر با بازوهاي چنگالي دو طرفه براي نگهداري مستحكم و بدون لرزش لوله تلسكوپ
• بدنه سبك و مستحكم آلومينيومي با روكش رنگ الكترواستاتيك
• با توانايي گردآوري نور به ميزان 843 برابر بيشتر از چشم انسان
•  قابليت رصد و رديابي خودكار 40 هزار سوژه آسماني
• با بيشترين بزرگ‌نمايي كاربردي برابر با 410 برابر
•  چشمي 23 ميلي‌متري با كيفيت بسيار بالا
•  چپقي 2 اينچي بعلاوه آداپتور  1.25 اينچي و جوينده
• مناسب رصد و عكاسي نجومي از ماه، سيارات، سحابي‌ها، كهكشان‌ها، ستاره‌هاي دوتايي، خوشه‌هاي ستاره‌اي

اگر به دنبال تلسكوپي با بالاترين كارايي ممكن، طراحي زيبا و ارگونوميك، بسيار قدرتمند و همه كاره هستيد تلسكوپ 8 اينچي كامپيوتري سلسترون مدل CPC Deluxe 800 HD  و يا يكي از تلسكوپ‌هاي سري  CPC Deluxe از شركت سلسترون را انتخاب كنيد. ناسا NASA  از تلسكوپ 9.25 اينچي كامپيوتري سلسترون مدل CPC Deluxe 925 HD در ايستگاه فضايي بين‌المللي  استفاده مي‌كند و پرفسور استيون هاوكينگ در منزل خود در كمبريج، تلسكوپ 11 اينچي كامپيوتري سلسترون مدل CPC Deluxe 1100 HD داشت.

خريد تلسكوپ 8 اينچي كامپيوتري سلسترون مدل CPC Deluxe 800 HD

سحابي‌ها

سحابي‌ها ابرهاي گازي هستند كه در فضاي بين ستاره‌ها قرار دارند. آ‌نها معمولا كم‌نور هستند، اگرچه تعداد انگشت‌ شماري به ‎‌اندازه كافي روشن هستند كه با چشم غيرمسلح در آسمان بسيار تاريك ديده مي‌شوند. عليرغم تصاويري كه ديده‌ايد، سحابي‌ها با تلسكوپ فقط سياه و سفيد ديده مي‌شوند. زيرا نور كافي براي تحريك گيرنده‌هاي رنگ در چشم توليد نمي‌كنند.

تلسكوپ‌هاي كوچك سحابي‌هاي درخشان را مانند سحابي حلقه يا سحابي شكارچي، به‌ صورت يك لكه تار نشان مي‌دهند. در مقابل، دستگاه‌هاي بزرگ‌تر به شما كمك مي‌كنند تا ويژگي‌هايي مثل مارپيچ‌ها و خطوط گرد و غبار را نيز ببينيد، به‌ ويژه اگر از فيلتر مناسب استفاده كنيد.

اجسام كم‌نور معمولا در بزرگنمايي كم بهترين ظاهر را دارند، حتي در تلسكوپ‌هاي بزرگ‌تر كه نور بيشتري را جمع‌آوري مي‌كنند و جزئيات بيشتري را نشان مي‌دهند. از قدرت جمع‌آوري نور دستگاه استفاده كنيد و شكوه تصوير را با بزرگنمايي بيش از حد از بين نبريد.

كهكشان‌ها

كهكشان‌ها به‌ طور غيرقابل‌تصوري عظيم هستند و صدها ميليارد ستاره را در خود جا داده‌اند. علاوه‌ بر اين، فاصله‌ غيرقابل‌تصوري از ما نيز دارند. بنابراين همه آن‌ها در تلسكوپ كوچك و كم‌نور به‌ نظر مي‌رسند.

مدل‌هاي كوچك‌تر مي‌توانند درخشان‌ترين كهكشان‌ها را از جمله آندرومدا نشان دهند، البته فقط به‌ شكل يك لكه كم‌رنگ در پس‌زمينه ستاره‌ها. مدل‌هاي بزرگ‌تر بازوها و خطوط گرد و غبار را نشان مي‌دهند، اما ولي هيچ مدلي به‌اندازه‌اي بزرگ نيست كه بتواند ستاره‌هاي منفرد را در اين فاصله نشان دهد. مدل‌هاي بزرگ‌تر همچنين كهكشان‌هاي كوچك‌تر و كم‌نورتر را نشان مي‌دهند. اگر هدفتان تماشاي كهكشان‌ها است، روي تلسكوپي با ديافراگم بزرگ سرمايه‌گذاري كنيد.

دنباله‌دارها و سيارك‌ها

اين اجرام فضايي هر از گاهي از آسمان عبور مي‌كنند. بسته به اينكه چقدر از ما دور هستند، مي‌توانيم آن‌ها را در طول چند ساعت يا چند روز در پس‌زمينه ستاره‌ها ببينيم. دنباله‌دارها با نزديك شدن به خورشيد جزئيات خيره‌كننده‌اي را نشان مي‌دهند. گرماي خورشيد باعث مي‌شود مواد يخي كه از آن ساخته شده‌اند ذوب شده و در جهت مخالف حركت آن‌ها ريخته شود. در نتيجه به‌ نظر مي‌رسد دمي بلندي شبيه ابر دارند.

از طرف ديگر، سيارك‌ها توده‌هاي سنگي هستند و هميشه در چشمي مثل ستاره به‌ نظر مي‌رسند. چيزي كه باعث مي‌شود آن‌ها را تشخيص دهيم اين است كه نسبت به ستاره‌هاي واقعي حركت مي‌كنند.

سخن پاياني

چيزي را كه مي‌توانيد با تلسكوپ ببينيد به عوامل زيادي بستگي دارد. وقتي صحبت از خود تلسكوپ باشد، اندازه ديافراگم مهم‌ترين عامل است ولي نوع آن نيز بر جزئياتي كه مي‌بينيد تاثير دارد. علاوه‌ بر اين، بايد آسمان تاريك، ديد عالي و تمرين زيادي داشته باشيد تا تعداد اجسامي را كه مي‌توانيد ببينيد و كيفيت ظاهر آ‌ن‌ها را به حداكثر برسانيد.

زماني كه قصد خريد تلسكوپ را داشتيد به مسائلي كه عنوان شد خوب دقت كنيد تا مدل مناسب را خريداري كنيد. خريد تلسكوپ با بهترين قيمت و كيفيت در سايت موسسه طبيعت آسمان شب در دسترس شماست.

توضيحات بيشتر : تلسكوپ ، خريد تلسكوپ، دوربين تك چشمي، خريد دوربين تك چشمي، آسمان نما، ميكروسكوپ، خريد دوربين شكاري، خريد ميكروسكوپ، تلسكوپ دانش آموزي، دوربين شكاري، ميكروسكوپ دانش آموزي

منبع: سايت موسسه طبيعت آسمان شب و چه چيزي را مي‌توانيد در تلسكوپ ببينيد؟